Kategoria: Artykuły

Skuteczne oddziaływania profilaktyczne – diagnoza

Badanie problemów związanych z zachowaniami ryzykownymi prowadzącymi do uzależnień umożliwia identyfikację wielu zagrożeń we wczesnym etapie rozwoju oraz daje szansę na przygotowanie strategii przeciwdziałania. Polecamy lekturę raportów z badań i artykułów dotyczących tej problematyki.

 

Najnowsze badania Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (Państwowy Instytut Badawczy –NASK) pokazują jak młodzi ludzie funkcjonują w świecie internetu oraz jaką wiedzę na temat tego wirtualnego życia mają ich rodzice. Nastolatki 3.0 Raport z ogólnopolskiego badania uczniów i rodziców jest wynikiem piątej edycji badań (2014, 2016, 2018, 2020, 2022), z których każda edycja zawiera bloki stałych zagadnień mierzących dynamikę wybranych zjawisk (czas, narzędzia, miejsce, inicjacja, Problematyczne Użytkowanie Internetu itd.) oraz tzw. bloki „sezonowe” związane z bieżącymi trendami cyfrowymi.

Natomiast artykuł autorstwa Marty Jarosiewicz pt.: Raport „Nastolatki 3.0” – podsumowanie badania na temat aktywności nastolatków w Sieci, który ukazał się w Serwisie Informacyjnym Uzależnienia (SIU nr 2/2024 (106), przywołuje wnioski z przeprowadzonych badań dotyczące upodobań i zwyczajów młodzieży w zakresie korzystania z internetu i mediów społecznościowych, w tym zachowań ryzykownych,  zjawiska cyberprzemocy, problemów wynikających z internetu i social mediów.

Skuteczne oddziaływania w zakresie profilaktyki uzależnień

Podmioty realizujące zadania w zakresie profilaktyki uzależnień są zobowiązane do podejmowania oddziaływań skutecznych, opartych o naukowe podstawy. Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom udostępnia publikacje, z których warto korzystać.

Polecamy publikacje autorstwa specjalistów, adresowane zwłaszcza do przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i placówek oświatowych, w tym:

  • Agnieszki Pisarskiej pt.: Oddziaływać skutecznie. Profilaktyka oparta na podstawach naukowych i dowodach. Broszura zawiera odpowiedzi na zasadnicze pytania, takie jak m. in.: Skąd czerpać wiedzę na temat potrzeb w zakresie profilaktyki? , Do kogo powinny być adresowane działania profilaktyczne? Co robić, aby ograniczyć występowanie zachowań ryzykownych i problemów zdrowia psychicznego oraz wspierać pozytywny rozwój dzieci i młodzieży? , Na jakich podstawach teoretycznych opiera się profilaktyka? Jak konstruować program? Czym jest ewaluacja i dlaczego warto poznać skuteczność działań profilaktycznych? Jak pozyskać środki na prowadzenie działań profilaktycznych?
  • Krzysztofa Ostaszewskiego pt.: Standardy profilaktyki. Broszura definiuje profilaktykę uzależnień i w sposób krótki i przystępny przedstawia standardy i kryteria skutecznej profilaktyki uzależnień oraz podaje wskazówki w zakresie budowania oddziaływań adresowanych do różnych grup odbiorców.

Superwizja w pracy socjalnej i terapeutycznej oczami praktyka

Superwizja jest jedną z form profesjonalizacji przedstawicieli zawodów niosących pomoc osobom potrzebującym, m. in. psychoterapeutów, w tym też uzależnień, pracowników socjalnych, pedagogów…

Zapraszamy do lektury publikacji, w której można znaleźć informacje o tym czym jest superwizja, na czym polega praca superwizora i gdzie można szukać superwizora.

Do pobrania:

Dziecko w świecie gier komputerowych

Uzależnienie od gier komputerowych jest jednym z formalnie uznanych uzależnień behawioralnych. W sieci pojawiła się publikacja pn. Dziecko w świecie gier komputerowych, autorstwa Stevena Dupona, dyrektora Instytutu Gier w Melbourne w Australii, eksperta z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem w badaniu wpływu gier komputerowych na rozwój dzieci. Tłumaczenie na język polski zostało dofinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia.

Opublikowano raport Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczący zatruć środkami zastępczymi

Szanowni Państwo Głównego Inspektora Sanitarnego opublikował Raport na temat zatruć środkiem zastępczym lub nową substancją psychoaktywną w Polsce w 2021 roku. Raport stanowi cenne źródło informacji dotyczącej epidemiologii zatruć ww. substancjami w latach 2015-2020 w Polsce.

Zachęcamy do lektury.

Wyniki internetowego badania dotyczącego zażywania substancji psychoaktywnych

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii przeanalizowało ponad 48 tysięcy ankiet wypełnionych przez respondentów z 21 państwa Unii Europejskiej dotyczących zażywania substancji psychoaktywnych. Jak wynika z przeprowadzonych badań zmienił się trend używania substancji psychoaktywnych. Szczegóły badań zamieszczono w artykule do którego link podajemy poniżej. Zachęcamy do lektury.
Link do artykułu znajduje się poniżej.

Uzależnienia behawioralne – serwis tematyczny

Ustawa o  zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2469), w tym m.in.: ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, która obowiązuje od dnia 1 stycznia 2022 roku m. in. wprowadziła możliwość wdrożenia do gminnych i wojewódzkich programów przeciwdziałania uzależnieniom elementów zapobiegania uzależnieniom behawioralnym. W związku z powyższym zachęcamy wszystkich do odwiedzenia serwisu poświęconego tematyce uzależnień behawioralnych.

Link do serwisu: https://www.uzaleznieniabehawioralne.pl/

Profilaktyka uzależnień

Profilaktyka jest istotnym elementem zapobiegającym uzależnieniom, a jej zakres w obecnym świecie jest coraz bardziej rozszerzany. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem poniżej. Opisano w nim m. in. koncepcję czynników chroniących i czynników ryzyka, poziomy profilaktyki, standardy oddziaływań profilaktycznych, strategie w profilaktyce uzależnień oraz programy rekomendowane. Lektura artykułu pozwoli na rozszerzenie oraz usystematyzowanie posiadanej wiedzy, która znajdzie zastosowanie w życiu codziennym.

W pandemii rośnie liczba prób samobójczych

W ślad za sugestiami ekspertów autorzy artykułu zamieszczonego poniżej informują, że pandemia będzie miała przełożenie na stan psychiczny dorosłych i dzieci. Jak wynika z danych Policji od stycznia do września 2021 roku było ogółem 10 289 prób samobójczych (udanych i nieudanych). Przed rokiem w tym samym czasie było ich 9 126, a w 2019 r. – 9 045. Najbardziej niepokoi to, że z nową rzeczywistością nie radzą sobie nieletni. Teraz niemal co 10 próbę samobójczą podejmuje nastolatek, wcześniej ten odsetek wahał się między 6 a 7 proc.

Uzależnienie rodziców a opieka nad dzieckiem

Zgodnie z treścią artykułu zamieszczonego poniżej, każdy z rodziców jest uprawniony i zobowiązany do wykonywania władzy rodzicielskiej, chyba że, została mu ona odebrana albo ograniczona. Decyzję w tym zakresie każdorazowo podejmuje sąd. Uzależnienie rodziców lub jednego z rodziców od substancji psychotropowych lub środków odurzających bez wątpienia może wpłynąć na rozstrzygnięcie sądu w zakresie władzy rodzicielskiej, ale należy pamiętać, że konkretna decyzja będzie uwarunkowana okolicznościami sprawy i zebranym materiałem dowodowym. Najczęstszym sposobem uzyskania szczegółowej wiedzy o relacjach panujących w rodzinie, jak i określenia predyspozycji i kompetencji członków rodziny do zajmowania się dziećmi jest skierowanie do opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów. Ich zadaniem jest sporządzanie, na zlecenie sądu lub prokuratora, opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz w sprawach nieletnich, na podstawie przeprowadzonych badań psychologicznych, pedagogicznych lub lekarskich. Zespoły na zlecenie sądu prowadzą także mediacje, przeprowadzają wywiady środowiskowe w sprawach nieletnich oraz prowadzą poradnictwo specjalistyczne dla małoletnich, nieletnich i ich rodzin.

Dobre praktyki w zakresie reintegracji społeczno-zawodowej oraz przeciwdziałania problemom uzależnień w województwie śląskim

Fundacja Teatru Grodzkiego z siedzibą w Bielsku-Białej przygotowała publikację pt.: Katalog dobrych praktyk. Skuteczne rozwiązania w zakresie reintegracji społeczno-zawodowej oraz przeciwdziałania problemom uzależnień w podmiotach zatrudnienia socjalnego.

Publikacja powstała we współpracy z podmiotami reintegracji społeczno-zawodowej, specjalistami oraz interesariuszami zaangażowanymi w politykę zatrudnienia oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, w tym problemom uzależnień.

Katalog dobrych praktyk zawiera m. in.: zestawienie działań i rozwiązań, jakie podmioty zatrudnienia socjalnego stosują w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień uczestników oraz przydatne informacje w zakresie istoty uzależnień oraz strategii profilaktyki.

Publikacja jest integralną częścią projektu pn.: Popularyzacja metod przeciwdziałania uzależnieniom w procesie reintegracji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym realizowanego w 2020 roku przy wsparciu finansowym z budżetu Województwa Śląskiego w ramach wdrażania Programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w województwie śląskim na lata 2016-2020 i Programu przeciwdziałania narkomanii w województwie śląskim na lata 2017-2020.

Więcej informacji o publikacji.

Młodzież a środki psychoaktywne w województwie śląskim

Prawidłowa postawa wobec zagadnień dotyczących oddziaływania substancji psychoaktywnych na organizm ludzki jest jednym z czynników chroniących skutecznej profilaktyki uzależnień. Dotyczy to także rzetelnej wiedzy na temat niebezpieczeństw oraz szkód powodowanych stosowaniem tego typu środków. Świadomość ryzyka szkód skłaniać powinna do ograniczania stosowania tego typu substancji i tym samym zminimalizowania niebezpieczeństwa potencjalnych powikłań.

Przedstawiamy publikację zawierającą krótką analizę wybranych aspektów dotyczących postaw młodzieży wobec środków psychoaktywnych.

Praktyczna realizacja zadań przez przedstawicieli instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie z problemem alkoholowym

Przedstawiamy Państwu publikację, która stanowi opis praktycznych działań i procedur, które zostały stworzone na podstawie obowiązujących przepisów dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie i wieloletniego praktycznego doświadczenia w realizacji działań w tym zakresie autora. Każda propozycja działań czy procedur opisana w niniejszym opracowaniu, poparta jest przepisem i uzasadnieniem takiej interpretacji. Zdaniem autora, daje to szansę na jak najskuteczniejszą pomoc rodzinom doświadczającym przemocy, przy jednoczesnym maksymalnym bezpieczeństwie formalno-prawnym przedstawicieli instytucji pracujących w tym obszarze.

Praktyczna realizacja zadań przez przedstawicieli instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie z problemem alkoholowym (.pdf)
Praktyczna realizacja zadań przez przedstawicieli instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie z problemem alkoholowym (.doc)

Problemy uzależnień

Problemy dotyczące używania środków psychoaktywnych, w tym ryzykowne bądź szkodliwe spożywanie napojów alkoholowych oraz stosowanie nowych środków psychoaktywnych (potocznie określanych jako dopalacze) składają się na jeden z kluczowych problemów społecznych tj. uzależnienie. Używanie środków psychoaktywnych, często jest przyczyną rozwoju wielu poważnych chorób oraz innych problemów społecznych, takich jak dysfunkcja i rozpad rodziny, niedobory wychowawcze i rozwojowe dzieci, przemoc w rodzinie, inne zachowania karalne, w tym przestępstwa, wykroczenia drogowe itp.

Problem uzależnienia może dotykać wszystkich grup społecznych, wiekowych oraz zawodowych.

W 2015 roku przeprowadzono badanie poświęcone wybranym uzależnieniom behawioralnym, które przybliżyło kwestię społecznego postrzegania zaburzeń zachowania na tle uzależnień (M. Gwiazda, Komunikat z badań nr 76/2015 Pracoholicy, siecioholicy, hazardziści… uzależnienia od zachowań, CBOS, s. 6-7). Badani poproszeni zostali o ocenę stopnia szkodliwości wybranych uzależnień. Uzyskane średnie ocen wybranych uzależnień jednoznacznie wskazały ich hierarchię funkcjonującą w społecznej świadomości. Za najbardziej groźne uznano uzależnienia o charakterze chemicznym, tj. narkomanię i alkoholizm. Uzależnienia behawioralne, przede wszystkim zakupoholizm i pracoholizm, postrzegane są jako przypadłości o zdecydowanie mniejszym ciężarze gatunkowym. czytaj dalej o: Problemy uzależnień